DISCLAIMER: RAADPLEEG ALTIJD EERST UW BEHANDELEND ARTS OM POTENTIËLE ERNSTIGE ONDERLIGGENDE AANDOENINGEN UIT TE SLUITEN.

 

Angst, paniekaanvallen en Running Piglet Qi (Ben Tun)

De laatste jaren herontdekken de westerse wetenschap en geneeskunde iets wat de Chinese geneeskunde al duizenden jaren weet: lichaam en geest zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een verstoring of verandering in het ene aspect heeft invloed op het andere. Dit principe zien we terug in de manier waarop de Chinese geneeskunde fysieke behandelingen, zoals acupunctuur en kruidengeneeskunde, gebruikt om mentale en emotionele balans te herstellen. Andersom kunnen mentale of emotionele toestanden ook een directe impact hebben op het lichaam. Denk bijvoorbeeld aan stress, die hormoonniveaus verandert, bloedvaten vernauwt en de bloeddruk verhoogt. Veel mensen kennen het gevoel van een bonzend hart bij schrik, spanning of paniek.

Maar wat hebben biggetjes hiermee te maken?

In de klassieke Chinese tekst Jin Gui Yao Lue (Essential Prescriptions of the Golden Cabinet), die meer dan 2000 jaar oud is, wordt een syndroom beschreven genaamd Running Piglet Qi (Ben Tun). Mensen die hieraan lijden ervaren een opkomend, bonzend gevoel in de buik en borst, alsof er een wild biggetje door hun lichaam rent. Dit gevoel stijgt op naar de keel, en de persoon heeft het idee dat hij of zij zal sterven. Kort daarna keert alles weer terug naar normaal. Dit oude tekstfragment geeft een verrassend nauwkeurige beschrijving van hoe sommige mensen een paniekaanval ervaren.

Wat veroorzaakt Running Piglet Qi?

Eigenlijk wijst Running Piglet Qi op een disbalans tussen Yin en Yang in het lichaam. In een gezonde staat houdt het Vuur van het Hart (Yang) het Water van de Nieren (Yin) onder controle. Wanneer het Hartvuur verzwakt raakt of het Nierwater te overvloedig wordt, ontstaat er een verstoring. Het Hartvuur is dan niet sterk genoeg om het Nierwater in toom te houden, waardoor dit als het ware “rebelleert” en opstijgt. Visueel kan je dit voorstellen met een gevoel alsof er water in je longen komt te zitten en je niet voldoende kan ademen, zonder dat er effectief vocht in je longen zit!

Een andere belangrijke oorzaak van Running Piglet Qi is stagnatie van Lever-Qi. Wanneer de Lever-Qi niet vrij kan stromen, kan er warmte ontstaan die opstijgt en de circulatie van Qi en Bloed in het Hart verstoort. Dit kan leiden tot gevoelens van druk op de borst, hartkloppingen en een beklemmend gevoel in de keel. Daarnaast kan een tekort aan Nier- en Lever-Yin ervoor zorgen dat het Lever-Yang te sterk wordt en omhoog stijgt, wat het Hart beïnvloedt en symptomen van paniek, duizeligheid en een opgejaagd gevoel kan veroorzaken.

Een laatste potentiële oorzaak is wat we binnen de TCM damp of slijm noemen. Koude en damp/slijm kunnen de Qi-stroom blokkeren. In sommige gevallen wordt dit veroorzaakt door een slechte spijsvertering of het consumeren van te veel koude of rauwe voeding. Dit kan leiden tot een plotse opwaartse bewegingen van Qi.

Dit alles kan leiden tot palpitaties, een opgejaagd gevoel en angst. Als het Nierwater niet wordt beteugeld, kan het het Hartvuur bedreigen, wat resulteert in paniek dat sommige mensen zelfs beschrijven als een gevoel alsof ze een hartaanval krijgen, zonder dit effectief gehad te hebben. (Laat dit vaststellen door uw (huis)arts vooraleer u in behandeling zou komen!)

 

Een moderne blik op Hart, Lever en Nieren

Vanuit de moderne geneeskunde weten we dat het hart bloed rondpompt en essentieel is voor de bloedsomloop, terwijl de nieren een belangrijke rol spelen bij de vochtbalans en de filtering van afvalstoffen. De lever heeft een cruciale functie in de ontgifting en het reguleren van energie. De bijnieren, die bovenop de nieren liggen, reguleren onder andere stresshormonen. Dit betekent dat hart, lever en nieren in nauwe communicatie staan en hun balans cruciaal is voor onze gezondheid.

Waardoor raakt de balans tussen Hartvuur en Nierwater verstoord?

Zoals altijd in de Chinese geneeskunde kunnen er meerdere oorzaken zijn. Factoren die het Hartvuur kunnen verzwakken, zijn onder andere:

• • langdurige stress (die het Hart ‘opbrandt’, waardoor het sneller gaat kloppen en verzwakt),

• • schrik of trauma (waardoor de energie van het Hart wordt verstrooid),

• • overmatige fysieke of mentale inspanning,

• • overmatig zweten (wat het Hart extra laat werken en zo uitput),

• • blootstelling aan kou (het Hart is een vuurelement en houdt van warmte!),

• • gebrek aan slaap, rust en goede voeding,

• • overmatige stimulatie of opwinding,

• • aangeboren of genetische factoren.

Veel van deze oorzaken hebben ook invloed op de Nieren, wat kan leiden tot een teveel aan Nierwater. Andere factoren die een overmaat aan Nierwater veroorzaken, zijn:

• • slechte spijsvertering (waardoor afvalstoffen zich ophopen en ontstekingen ontstaan),

• • te veel vet, koude, zoete of rauwe voeding,

• • overmatig seksueel gedrag (sorry, maar zo staat het in de klassieke teksten!).

Het moderne leven ligt vaak aan de basis voor deze verstoringen: lange werkdagen, intensieve workouts om stress te compenseren, snelle maaltijden, schermtijd tot laat in de avond en onvoldoende slaap. Geen wonder dat zoveel mensen last hebben van angst en paniekaanvallen!

Hoe kunnen we de “rennende biggetjes” kalmeren?

Wanneer de disbalans mild is, kunnen eenvoudige aanpassingen in levensstijl en voeding al veel doen, zoals:

• • dagelijks rustmomenten inplannen om stress te verminderen,

• • ’s avonds schermtijd beperken om mentale prikkels te verminderen,

• • kiezen voor rustige beweging zoals Yin Yoga of een ontspannen wandeling,

• • voedzame, licht verteerbare maaltijden eten (zoals roerbakgerechten, gestoomde groenten en stoofpotten),

• • uiterlijk om 21:30 naar bed gaan en een ontspannend ritueel invoeren voor het slapen,

• • een balans vinden tussen werk en ontspanning.

•  

Hoe helpen acupunctuur en kruiden?

Wanneer de verstoring ernstiger is en al leidt tot een Running Piglet Qi-gevoel, kan acupunctuur en kruidengeneeskunde het probleem aanpakken. Acupunctuur helpt het zenuwstelsel te kalmeren en balans te herstellen, terwijl kruiden zoals kaneel (Ramulus Cinnamomi) het Hartvuur versterken en gember helpt overtollig Nierwater af te voeren. Er zijn zelfs klassieke kruidenformules zoals Running Piglet Soup (geen zorgen, volledig plantaardig!) die specifiek angst en paniekaanvallen behandelen. Een ervaren therapeut kan de juiste formule kiezen op basis van jouw unieke symptomen.

BELANGRIJK! CHINEES VS. WESTERS

De termen “Hart”, “Lever” en “Nieren” worden hier met een hoofdletter geschreven om ze te onderscheiden van hun tegenhangers in de westerse geneeskunde. De term “Hart” verwijst niet naar het fysieke orgaan, maar omvat ook de energetische, mentale en emotionele functies. Op dezelfde manier duiden de “Nieren” op meer dan alleen de anatomische organen; ze hebben ook een bredere energetische en functionele betekenis. M.a.w. wil dit zeggen dat als uw Hart of Nier energie verstoord zou zijn er daarom niets met uw hart of nieren (Westers begrip) aan de onderliggende oorzaak hoeft te liggen.